Jazda bez prawa jazdy. Co za to grozi, jakie konsekwencje, jaki mandat

Zdobywanie uprawnień do prowadzenia motocykla niemal zawsze jest trudny i stresujący, nawet dla osób dobrze radzących sobie z teorią i jazdami. W tym roku dodatkowe zamieszanie wywołała pandemia, stąd wiele osób odpuszcza sobie zdobycia prawa jazdy i jeździ bez niego.

Jazda na motocyklu bez uprawnień nigdy nie należała do  dobrych pomysłów. Powiedzmy sobie  – ukończony kurs i zdobyte prawko dają jakiś obraz umiejętności, ale są tylko początkiem drogi do w pełni świadomej jazdy motocyklem. Jednak brak wiedzy, jak zachować się w danej sytuacji czy nawet ostatecznie mandat wcale nie jest głównym  problemem  jeśli zdecydujemy się na jazdę bez uprawnień.

Worek z kłopotami rozsypuje się, kiedy dochodzi do jakiegokolwiek zdarzenia drogowego. Przy niekorzystnym splocie okoliczności można wpaść w zadłużenie na setki tysięcy zł. Niech was nie zwiodą stosunkowo niskie kwoty mandatów – to zaledwie wstęp do koszmaru.

Motorowery i quady lekkie – jazda bez prawa jazdy, co grozi?

Motorowery i skutery klasy 50 to pojazdy, którymi bardzo często poruszają się osoby bez żadnych uprawnień. Nic dziwnego – przez wiele lat osoby dorosłe mogły je prowadzić na sam dowód osobisty. Ponadto jako tanie i łatwo dostępne jednoślady „młodzieżowe” są bardzo często wykorzystywane w pierwszych przygodach, na zasadzie „daj się przejechać”. 

Od 13 stycznia 2013 roku na motorowery i quady lekkie (do 350 kg masy, 5,4 KM mocy oraz prędkości max. 45 km/h) obowiązuje prawo jazdy kat. AM, które można zdobyć od 14 roku życia. Dotyczy to również osób dorosłych urodzonych po 12 stycznia 1995 roku. Osoby urodzone wcześniej na skutek zasady, że prawo nie działa wstecz, zachowały dożywotnie prawo prowadzenia tych pojazdów na dowód osobisty. To samo dotyczy posiadaczy kart motorowerowych wyrobionych przed 13 stycznia 2013. 

Za prowadzenie motoroweru lub czterokołowca lekkiego bez prawa jazdy AM, A1, A2, A lub B (od co najmniej 3 lat) grozi mandat w wysokości 200 zł. Jak już wspominaliśmy, wiele przypadków zatrzymań kierowców bez uprawnień dotyczy osób niepełnoletnich. Do gry może więc wejść nawet sąd rodzinny. Ukarany zostanie również właściciel pojazdu, który oddał go do użytku osobom bez prawa jazdy – grozi mu kara w wysokości 300 zł.

Prawo jazdy kategorii A1, A2 lub A – jazda bez prawa jazdy, co grozi?

W przypadku jednej z motocyklowych kategorii prawa jazdy sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Zacznijmy od przypadku prowadzenia motocykla bez posiadania jakichkolwiek uprawnień. Na mocy art. 94§1 Kodeksu Wykroczeń jest to karane mandatem w wysokości 500 zł. Posiadając prawo jazdy np. kat B czy A1 i prowadząc motocykl podlegający pod A2 czy A, zapłacicie 300 zł kary i naturalnie nie będziecie mogli kontynuować jazdy. 

Te kwoty dotyczą jednak standardowych kontroli policyjnych. Jeśli zdecydujecie się na ucieczkę (przestępstwo!) lub zrobicie to po raz kolejny (recydywa), sprawa trafi do sądu. Tam możecie otrzymać grzywnę w wysokości do 5 tysięcy zł oraz czasowy zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów. W skrajnych przypadkach spowodowania zagrożenia katastrofą w ruchu lądowym można nawet trafić do więzienia. 

Również w tym przypadku 300 zł może zapłacić osoba, która udostępniła swój pojazd kierowcy bez uprawnień. 

Utracone prawa jazdy

Czasowa utrata uprawnień jest znana wielu motocyklistom. Dotyczy to zarówno uzbierania odpowiedniego dorobku punktowego, jak też przekroczenia prędkości o 50+ w obszarze zabudowanym. Jeśli mając prawo jazdy zatrzymane na 3 miesiące zdecydujecie się jeździć, po kontroli policyjnej okres ten zostanie karnie przedłużony do 6 miesięcy. Po kolejnej wpadce wasze uprawnienia zostaną definitywnie zatrzymane. Jeśli dopuścicie się na drodze czynów nikczemnych, do gry wejdzie sąd. Od niego możecie otrzymać zakaz prowadzenia pojazdów, którego złamanie może oznaczać 5 lat odsiadki. 

Co z ubezpieczeniem?

Jeżdżąc  bez prawka obowiązuje zasada, że póki jest dobrze, to jest dobrze. Biorąc udział w wypadku, od razu wystawiacie się na celownik firm ubezpieczeniowych oraz, co gorsza, kancelarii odszkodowawczych. Powodując wypadek nie możecie wtedy liczyć na własne ubezpieczenie AC oraz NNW – nie zostaną zwrócone koszty naprawy pojazdu oraz leczenia. To jednak jeszcze nic. Możecie być niemal pewni, że zgłosi się do was ubezpieczyciel, który wypłacił odszkodowanie innym uczestnikom zdarzenia i zażąda zwrotu tych kwot. Najgorzej jednak, jeśli doprowadzimy do czyjejś śmierci lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. W procesie z powództwa cywilnego mogą być zasądzone nawet milionowe odszkodowania.

Zatrzymali cię za brak prawka. Co z motocyklem?

Art. 130a, pkt. 1, podpunkt 6 Prawa o Ruchu Drogowym mówi:

„Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku kierowania nim przez osobę nieposiadającą uprawnienia do kierowania pojazdami albo której zatrzymano prawo jazdy i nie ma możliwości zabezpieczenia pojazdu poprzez przekazanie go osobie znajdującej się w nim i posiadającej uprawnienie do kierowania tym pojazdem, chyba że otrzymała ona pokwitowanie, o którym mowa w art. 135 ust. 2.” 

Najkrócej mówiąc, jeśli w czasie zatrzymania nie towarzyszy wam ktoś, kto ma odpowiednie uprawnienia i może dalej pojechać motocyklem lub skuterem, pojazd trafi na lawetę i policyjny parking. Oczywiście wiadomo, kto za to zapłaci. 

Pojazdy, na które nie potrzeba prawa jazdy

Coraz lepiej działająca komunikacja miejska i malejące ceny przejazdów taksówką lub innymi tworami sprawiają, że wiele osób nie potrzebuje dzisiaj prawa jazdy. Jednak zdarzają się sytuacje, w których są zdani tylko na siebie. Czy jedynym wyjściem jest piesza wycieczka? Zobaczmy….

Ilość pojazdów, którymi można jeździć bez prawa jazdy, nie jest długa, ale zawiera pozycje, które z pewnością ułatwią życie każdemu. Odpowiedzi na pytanie należy szukać w kilku miejscach, a pierwszym z nich jest art. 3 ustawy o kierujących pojazdami.

Napewno nie ma tutaj zaskoczenia, że bez prawa jazdy można jeździć rowerem lub wózkiem rowerowym. Warto jednak zajrzeć do Ustawy prawo o ruchu drogowym (popularnie znanej jako Kodeks drogowy), by zapoznać się z dokładną definicją. Art. 2, podpunkt 47 wyjaśnia, czym tak naprawdę jest rower.

Ciekawostką jest tutaj rower wyposażony w pomocniczy napęd elektryczny. W przeciwieństwie do standardowego roweru, nie wymaga od kierującego tak dużego wysiłku fizycznego, przez co może być dobrym pojazdem, np. na zimę. Dla chcących czegoś „poważniejszego”, trzeba zajrzeć dalej w przepisy. Wracamy do Ustawy o kierujących pojazdami, tym razem do art. 133.

Jest to pozostałość po dawnych zasadach, które obowiązywały przed pojawieniem się prawa jazdy kategorii AM. Ustawa weszła w życie 19 stycznia 2013 roku, więc podpunkt ten dotyczy tylko wszystkich tych, którzy urodzili się przed 19 stycznia 1995 roku. Pewnym absurdem jest, że ktoś kto na świat przyszedł dzień później nie może jeździć motorowerami bez kursu i egzaminu, ale wynika to z faktu, że nie można odebrać uprawnienia, które już (choćby przez odpowiedni wiek) się nabyło. Zamiast tego przyjrzyjmy się definicji tego pojazdu.

Oznacza to, że część osób pojedzie bez prawa jazdy chociażby małym skuterem. Poprzednia definicja motoroweru pozwalała na „podciągnięcie” pod nią lekkich pojazdów czterokołowych, jednak dzisiaj dostały one swój własny podpunkt, co pozwoliło na wprowadzenie specjalnego dokumentu koniecznego do jazdy tymi „autkami”.

Udało mi się znaleźć dwa pojazdy, którymi można jeździć bez prawa jazdy, a nie wyglądają jak typowe motorowery. To Peel P50 i Piaggio Ape 50. Pierwszy z pewnością kojarzycie z programu „Top Gear”. Do życia przywróciła go brytyjska firma, a samo autko można kupić na dwa sposoby: do złożenia samemu i jako gotowy produkt.

W pierwszym wypadku kosztuje ok. 31 tys. zł, zaś w drugim 4 tys. więcej. Nadwozie nie mieści w zasadzie nic więcej niż kierowcę, a z tyłu ma specjalną rączkę do podnoszenia pojazdu. Dostępne są trzy silniki: dwu- i czterocylindrowy spalinowy oraz jeden elektryczny. Każdym z nich „łapie” się pod definicję motoroweru.

Druga propozycja kierowana jest do tych, którym zależy na większej funkcjonalności. W przeciwieństwie do Peela P50, Piaggio Ape 50 pomieści dwie osoby i ma miejsce na całkiem spory bagaż. Samochodzik jest dostępny w konfiguracji z odkrytą paką, jak i pełną zabudową. Włoski producent przewidział nawet wersję z klatką bezpieczeństwa.

Niezależnie od tego, jaki pojazd wybierzecie, trzeba wiedzieć o dwóch rzeczach. Po pierwsze, brak weryfikacji znajomości przepisów nie zwalnia z konieczności przestrzegania ich. Po drugie, sądowy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych dotyczy też tych, na które nie trzeba mieć prawa jazdy.

Od lipca łatwiej będzie stracić prawo jazdy

Nowe przepisy od 06 grudnia 2019r

Nowe przepisy dotyczące tworzenia drogowych korytarzy życia oraz jazdy na suwak, przygotowane przez Ministerstwo Infrastruktury, zaczną obowiązywać od 6 grudnia 2019 r.

🗓
Przepisy ustawy wprowadzają jednoznaczne zasady zachowania kierowców w dwóch istotnych dla bezpieczeństwa i płynności ruchu drogowego sytuacjach:
✔️ gdy zachodzi potrzeba umożliwienia służbom ratowniczym🚓🚑🚒 szybkiego dotarcia na miejsce zdarzenia drogowego
✔️ oraz gdy występuje zwężenie drogi ograniczające liczbę dostępnych pasów.
ℹ️ Nowelizacja ustawy dokładnie określa zasady tworzenia przez kierowców wolnej przestrzeni dla pojazdów służb ratunkowych, ustępowania im pierwszeństwa oraz wskazuje właściwy kierunek zmiany pasa ruchu w celu stworzenia korytarza.
W skrócie – kierowcy🚗🚕🚙🚌🚚🚗 poruszający się lewym skrajnym pasem mają obowiązek zjechać na lewo↖️, a poruszający się pozostałymi pasami – na prawo↗️, tak aby umożliwić swobodny przejazd pojazdom ratunkowym.
Jak tworzyć „korytarz życia”, mówi także kampania edukacyjna Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego „Życie ma pierwszeństwo”. Interaktywny spot można obejrzeć na stronach http://www.krbrd.gov.pl oraz http://www.zyciemapierwszenstwo.pl.
ℹ️ W przypadku jazdy na suwak przepisy precyzyjnie określają zasady pierwszeństwa jazdy z poszczególnych pasów ruchu, gdy następuje zmniejszenie ich liczby, a w miejscu zwężenia powstaje zator. Ustalają ponadto zasadę naprzemiennego wjazdu po jednym pojeździe🚗 z każdego pasa ruchu.

Zatrzymanie prawa jazdy a odebranie dokumentu

fotolia.pl

Skutki niewłaściwej pozycji za kierownicą

Za bezpieczeństwo kierowcy odpowiada bardzo wiele czynników. Ważny jest stan techniczny pojazdu, warunki drogowe oraz kondycja samego kierowcy. Wiele osób zapomina jednak o tym, jak istotne znaczenie ma pozycja za kierownicą. Tak zwany „zimny łokieć” czy przesadnie pochylone oparcie to najczęściej popełniane błędy.

Pierwszą czynnością po zajęciu fotela kierowcy jest jego ustawienie. Wielu czytających pomyśli pewnie, że jest to na tyle proste i oczywiste, że nie warto o tym pisać. Banalne? Oczywiste? Tak, ale problem polega na tym, że większość zbyt pewnych siebie kierowców rozkłada oparcie fotele do pozycji półleżącej, dlatego że tak jest im po prostu wygodnie.

Taka pozycja utrudnia obracanie kierownicą, która łatwo może się wyślizgnąć z rąk. W skrajnych przypadkach może zabraknąć kilku centymetrów, aby w sytuacji krytycznej maksymalnie wcisnąć jeden z pedałów: hamulca, gazu lub sprzęgła.

Zbyt daleko wysunięte siedzisko może też wpływać na ograniczenie widoczności przez słupki B, zwłaszcza w mniejszych autach. Podczas wypadku taka pozycja grozi wyślizgnięciem się spod pasów bezpieczeństwa i złamaniem kości udowej, stawu biodrowego, a nawet miednicy. Warto też pamiętać o tym, że w takiej sytuacji znacznie obniża się skuteczność działania poduszek powietrznych.

Druga grupa osób zajmujących niebezpieczną pozycję to kierowcy siedzący na tzw. modliszkę, czyli za blisko kierownicy. Ogranicza to możliwość ewentualnego wykonania szybkiego manewru kierownicą na przykład w czasie niepodziewanego obrotu wydarzeń na drodze, ponieważ swobodę ruchów rąk skutecznie utrudnia tułów.

Zajęcie takiej pozycji podczas wypadku będzie skutkowało zbyt bliskim wybuchem poduszki powietrznej przy głowie, a w skrajnych przypadku wybiciem przedniej szyby głową, co spowoduje wiele innych obrażeń. Siedząc bliżej kierownicy, jesteśmy też bardziej narażeni na uszkodzenie głowy o słupek A.

Jak prawidłowo zająć pozycję za kierownicą? Fotel powinien być ustawiony tak, aby lewa noga kierowcy podczas wciskania sprzęgła (czy prawa podczas wciskania hamulca) do oporu pozostawała lekko zgięta. Jeżeli jeździmy autem z automatyczną skrzynią biegów, to w optymalnej pozycji lewa noga, spoczywając na podnóżku, powinna być również lekko zgięta. Taki zapas pomoże także przy hamowaniu awaryjnym, kiedy w celu wywarcia jak największej siły trzeba mocno wcisnąć pedał hamulca.

Oparcie z kolei powinno być wyregulowane tak, aby po położeniu lewego nadgarstka na kole kierownicy ani ramię, ani plecy nie odstawały od fotela. To samo dotyczy możliwości wyboru drążkiem najdalszego z biegów (tradycyjnie piątki). Im bardziej możliwie w pionie, tym lepiej, ponieważ wtedy wykorzystujemy naturalnie zdolności kręgosłupa do tłumienia drgań i lepiej czujemy co dzieje się z autem.

Kolejnym złym przyzwyczajeniem kierowców jest zbyt nisko ustawiony zagłówek, co wiąże się z ryzykiem poważnego uszkodzenia kręgów szyjnych, a nawet złamaniem kręgosłupa w przypadku uderzania innego autach w tył naszego pojazdu. Nawet z pozoru niegroźnie wyglądająca kolizja może sprawić, że całe życie spędzimy na wózku inwalidzkim. Jak dobrze ustawić zagłówek? Musimy wyregulować go tak, aby koniec głowy pokrywał się z jego wierzchołkiem.

Bardzo często popełnianym błędem jest też nieprawidłowe wyregulowanie pasów – na to zdecydowana większość kierowców nawet nie zwraca uwagi. Pas powinno się ustawić (za pomocą suwaka znajdującego się na słupku B) tak, żeby po zapięciu jego górny punkt znajdował się w połowie szerokości obojczyka. Czym grozi złe wyregulowanie pasów? Wyślizgnięciem się spod pasa, uszkodzeniem tętnicy szyjnej, złamaniem żeber lub obojczyka, a także ciężkimi wewnętrznymi obrażeniami jamy brzusznej.

Istotne jest też trzymanie rąk w tak zwanej pozycji „za piętnaście trzecia”. Jeżeli nie będziemy tego przestrzegać, to podczas przejazdu przez dziurę lub innej niespodziewanej sytuacji drogowej kierownica wypadnie nam z rąk. W najlepszym przypadku złamie nam jeden z palców, a w najgorszym pojazd zostanie wprowadzony w niekontrolowany poślizg o dużo bardziej tragicznych skutkach

Kierowca bez prawa jazdy.Co za to grozi?

Od niedawna kierujący wszystkimi pojazdami mogą nie brać ze sobą w trasę dowodu rejestracyjnego oraz  umowy polisy OC. Wszystko dzięki zmianom w informatycznym systemie CEPIK. Nie dotyczy to jednak  prawa jazdy. Dokument prawa jazdy niezbędny jest np w razie stłuczki i potwierdzenia uprawnień.

Unieważnienie egzaminu niestety nie jest zmianą jego wyniku

Czy po prawomocnie unieważnionym egzaminie państwowym automatycznie otrzymuję prawo jazdy? – pyta czytelnik.

Jak często kandydaci na kierowców otrzymują negatywny wynik zdawanego egzaminu państwowego widzimy analizując tzw. statystyki zdawalności ośrodków egzaminowania. Zdający oczywiście mają prawo odwołania się. Nawet po unieważnieniu egzaminu kandydat na kierowcy nie otrzymuje automatycznie prawa jazdy, musi on ponownie przystąpić do egzaminu. Ponieważ cały proces odwoławczy dotyczy unieważnienia egzaminu, a nie zmiany jego wyniku. Ocena egzaminacyjna może być wynikiem jedynie przeprowadzonego egzaminu przez egzaminatora, ale nie wynikiem decyzji administracyjnej lub postanowienia sądu.

O unieważnienie takiego niezdanego egzaminu w sierpniu roku ubiegłego zwróciła się kandydatka na motocyklistkę, która w części praktycznej egzaminu na kat. A odbywającego się w WORD w Łodzi uzyskała wynik negatywny, z adnotacją na arkuszu przebiegu egzaminu, iż w sposób nieprawidłowy wykonała zadanie w zakresie przejazdu przez skrzyżowanie oznakowane znakami ustalającymi pierwszeństwo przejazdu oraz zachowania w odniesieniu do znaków pionowych. Egzaminator uznał, że zachowanie zdającej zagraża życiu i zdrowiu uczestników ruchu drogowego. WSA w egzamin unieważnił. Uzasadnił, że znak był usytuowany nieprawidłowo, zaś egzaminowana nie mogła podjętym manewrem przejazdu przez skrzyżowanie naruszyć jego dyspozycji.

Procedury. Przywołany powyżej to przykład procedury i wydanej decyzji. Podstawę do złożenia skargi daje ustawa o kierujących pojazdami. Kursant – w terminie 14 dni od przeprowadzenia egzaminu – składa skargę na sposób przeprowadzenia egzaminu w oparciu o art. 62 ustawy o kierujących pojazdami. Uzasadnia ją, opisuje sytuację i za pośrednictwem dyrektora wojewódzkiego ośrodka egzaminowania składa do właściwego organu nadzorującego pracę WORD – do marszałka odpowiedniego województwa. Dokumenty najlepiej przygotować w trzech egzemplarzach: dwa skarżący składa w word, trzeci zatrzymuje we własnym archiwum (na nim warto mieć potwierdzenie złożenia).

Podsumujmy procedura jest następująca: skarga złożona (za pośrednictwem word) do marszałka województwa, następnie ewentualne skarga na decyzję marszałka – tu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego – kolejną instancją jest Wojewódzki Sąd Administracyjny i ostatnie działanie – skarga kasacyjna tu właściwym jest Naczelny Sąd Administracyjny.

Regulacje. Poniżej pełne brzmienie przywołanych art. 68 i art. 72 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami:

Rozdział 11. Nadzór nad sprawdzaniem kwalifikacji

Art. 68. 1. Skargę dotyczącą egzaminu państwowego wraz z jej uzasadnieniem składa się w terminie 14 dni od dnia, w którym był przeprowadzany egzamin, do marszałka województwa, za pośrednictwem dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.

1a. Egzaminator jest stroną postępowania administracyjnego prowadzonego w sprawie unieważnienia egzaminu państwowego na prawo jazdy.

2. Dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego przesyła skargę wraz z wyjaśnieniami i niezbędną dokumentacją, w tym odpowiednio z zapisem przebiegu praktycznej części egzaminu państwowego, o którym mowa w art. 54 ust. 1 albo art. 54 ust. 3, lub wraz z pisemną informacją egzaminatora nadzorującego, o którym mowa w art. 54 ust. 6, w terminie 14 dni od dnia jej złożenia.

3. Dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego prowadzi rejestr skarg. (…)

Art. 72. 1. Marszałek województwa, w drodze decyzji administracyjnej, unieważnia egzamin państwowy, jeżeli:

1) egzaminowi została poddana osoba, o której mowa w art. 50 ust. 2;

2) był przeprowadzony w sposób niezgodny z przepisami ustawy, a ujawnione nieprawidłowości miały wpływ na jego wynik.

2. Marszałek województwa unieważnia egzamin państwowy:

1) z urzędu;

2) na wniosek dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.

3. Unieważniony egzamin przeprowadza się ponownie na koszt wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.

(Dz. U. z roku 2019, poz. 341 z późn. zm.; akt pierwotny: 2011.30.151)

Rozdział 9. Sprawdzanie kwalifikacji i przeprowadzanie egzaminów państwowych

Art. 54. 1. Przebieg praktycznej części egzaminu państwowego w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii B jest rejestrowany za pomocą urządzenia technicznego służącego do zapisu obrazu i dźwięku. (…)

4. W przypadku gdy osoba składająca egzamin złożyła skargę na jego przebieg lub warunki, w jakich był przeprowadzany, zapis jest przechowywany do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. (…)

6. Na pisemny wniosek osoby, o której mowa w ust. 5 pkt 1, w egzaminie uczestniczy dodatkowo egzaminator, który nadzoruje ten egzamin, wyznaczony przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.

(jm/mg)

Kamerki samochodowe a prawo. Czy można nagrywać samochody i kierowców?

W Polsce posiadanie i używanie kamerek samochodowych jest legalne. Ale pod pewnymi warunkami. Przed wyjazdem na wakacje warto jednak pamiętać, że nie ma wspólnych unijnych przepisów regulujących używanie rejestratorów. W Austrii np. za posiadanie kamerki grozi 10 tys. euro kary.

W ubiegłym roku na policyjną skrzynkę mailową trafiło 16 tys. informacji o możliwości popełnienia przestępstwa lub wykroczenia. To o połowę więcej niż w 2017 roku. Ich liczba rośnie, bo rośnie liczba kamerek samochodowych. Jedni nagrywają, bo zabezpieczają się na wypadek kolizji. Drudzy – bo szukają rozgłosu w mediach społecznościowych. Inni – bo dostarczają policji dowodów na łamanie przepisów. Ale z samochodowych kamerek nie można korzystać bez ograniczeń. Polskie prawo chroni dane osobowe nawet tych, którzy łamią przepisy.

Dane osobowe

Dane osobowe to w Unii Europejskiej dane wrażliwe, które chronione są prawem. Nie można ich dowolnie i bez zgody przetwarzać. Przepisy precyzują, czym są. Dane osobowe oznaczają informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej (osobie, której dane dotyczą); możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej. I to właśnie ochrona danych osobowych najbardziej ogranicza używanie kamerek samochodowych w Polsce.

Kamerki samochodowe. Co jest zabronione

Po pierwsze, nagrań z kamerek samochodowych nie można publikować w sieci, jeśli nie usunie się z nich wszystkich elementów pozwalających zidentyfikować sprawcę wykroczenia. Samo zamazanie twarzy może nie wystarczyć.

Po drugie, nagrywanie wykroczenia, nawet w celu zdobycia materiału dowodowego dla policji, nie uprawnia do łamania przepisów. Jeśli z nagrania wynika, że nagrywający popełnił wykroczenie, zostanie ukarany jako pierwszy. Kamerki samochodowe to broń obosieczna.

Po trzecie, nagrywając interwencję policyjną nie można utrudniać funkcjonariuszom wykonywania czynności służbowych. W takich przypadkach najlepiej poinformować policjantów, że są nagrywani i wykonywać ich polecenia. Zarzut utrudniania wykonywania czynności służbowych jest poważny – lepiej nie dawać patrolowi pretekstu do jego sformułowania.

Po czwarte, kwestia tablic rejestracyjnych jest sporna. Co prawda numery rejestracyjne nie są danymi osobowymi, bo nie da się za ich pośrednictwem, bez nakładów finansowych i w prosty sposób zidentyfikować osoby, ale w niektórych sprawach ich ekspozycja w wideo może być podstawą do oskarżenia o naruszenie dóbr osobistych. Dlatego publikując nagranie w sieci, lepiej usunąć z niego tablice rejestracyjne.

Kamerki samochodowe. Co jest dozwolone

Po pierwsze, w Polsce można korzystać z kamer samochodowych i archiwizować pochodzące z nich nagrania. Warunek? Wideo wykorzystujemy na użytek własny. Wtedy nagrania nie muszą być w żaden sposób cenzurowane.

Po drugie, można nagrywać innych użytkowników drogi i przesyłać wideo na policyjną skrzynkę. Policja potraktuje nagranie jako dowód złamania przepisów i ukarze kierowcę mandatem. Raz jeszcze przypominamy, że nie uprawnia to do łamania przepisów przez nagrywającego.

Po trzecie, nagranie z kamerki samochodowej może być dowodem naszej niewinności, jeśli będziemy uczestnikami wypadku. Dozwolone jest wykorzystywanie nagrań na swoją obronę.

A w innych krajach…?

Nie ma jednolitych europejskich przepisów dotyczących używania kamerek samochodowych. W niektórych krajach Starego Kontynentu za samo ich zamontowanie grozi mandat.

W Austrii – podobnie jak w Portugalii – używanie rejestratorów, a nawet samo ich posiadanie jest nielegalne. Za jazdę po Austrii z kamerką samochodową grozi nawet 10 tys. euro kary. Z kamerek nie można również korzystać w Luksemburgu, choć w tym kraju ich posiadanie nie jest zabronione. Nagrania nie są jednak traktowane jako dowód przed sądem.

W Niemczech, Słowacji i w Wielkiej Brytanii z kamerki można korzystać, ale musi być tak zamontowana, by nie ograniczała widoczności. Podobnie jest we Francji i w Belgi. W Norwegii natomiast z kamerek można korzystać, ale nie mogą być one zainstalowane w zasięgu wzroku kierowcy.

Dobrym przykładem  są przepisy na Węgrzech. Posiadanie i używanie kamerek samochodowych jest tu legalne, ale nagrania muszą zostać usunięte najpóźniej po pięciu dniach roboczych od ich wykonania. Wideo można publikować, ale pod warunkiem ukrycia wszystkich danych umożliwiających identyfikację (m.in. tablic rejestracyjnych).

Czy można kierować autem na podstawie zaświadczenia o wydaniu wtórnika?

W przypadku utraty lub zniszczenia powodującego, że dokument prawa jazdy jest nieczytelny, kierowca ma obowiązek zawiadomić wydział komunikacji lub inny zajmujący się takimi sprawami w starostwie lub gminie w ciągu 30 dni od dnia stwierdzenia zagubienia, kradzieży lub zniszczenia.